Betaine (esasanam glisin betaine), oba hojalygynyň önümçiliginde biostimulant hökmünde ekin stresine garşylygy gowulaşdyrmakda (guraklyga garşylyk, duz garşylygy we sowuga garşylyk) ep-esli täsir edýär. Miwe döwülmeginiň öňüni almakda ulanylyşy barada aýdylanda, gözlegler we tejribe, esasan, miweleriň ýarylmagyny ýeňilleşdirmek üçin ösümlik fiziologiki mehanizmlerini kadalaşdyrmak arkaly belli bir täsiriniň bardygyny görkezdi.

Miwe döwülmeginiň öňüni almakda betainiň hereketiniň esasy mehanizmi:
1. Osmotik kadalaşdyryş täsiri
Betaine, osmotik deňagramlylygy saklamaga kömek edýän ösümlik öýjüklerinde möhüm osmotik sazlaýjydyr. Miwe çalt giňelýän döwürde ýa-da suwuň düzüminde düýpgöter üýtgeşiklikler ýüze çykanda (guraklykdan soň duýdansyz güýçli ýagyş ýaly) betaine öýjük osmotik basyşyny durnuklaşdyryp biler, miweleriň köpelmeginiň tizligi bilen suwuň çalt siňmegi netijesinde dörän deriniň ösüş depginini peseldip biler we şeýlelik bilen miweleriň ýarylmagy töwekgelçiligini azaldyp biler.
2. Öýjük membranasynyň durnuklylygyny ýokarlandyrmak
Betaine öýjük membranalarynyň gurluş we funksional bitewiligini gorap biler, kynçylyklar sebäpli ýüze çykýan öýjük membranalarynyň zeperini azaldyp biler (ýokary temperatura we guraklyk ýaly), miwäniň gabygynyň berkligini we giňelmegini ýokarlandyryp biler we miwäniň gabygyny içerki basyş üýtgemelerine çydamly edip biler.
3. Antioksidant goragy
Miwe döwülmegi köplenç oksidleýji stres bilen baglanyşyklydyr. Betaine ösümliklerde antioksidant fermentleriň (SOD, POD, CAT) işjeňligini ýokarlandyryp, aşa reaktiw kislorod görnüşlerini (ROS) ýok edip, öýjükli oksidleýji zeperleri ýeňilleşdirip we miwe gabygy öýjükleriniň saglygyny gorap biler.
4. Kalsiniň siňdirilmegine we daşalmagyna kömek ediň
Kalsiý miwäniň gabygyndaky öýjük diwarynyň möhüm düzüm bölegi bolup, kalsiniň ýetmezçiligi miwe gabygynyň aňsat bolmagyna sebäp bolup biler. Betaine öýjük membranasynyň geçirijiligini gowulandyryp, miwäniň gabygyna kalsiý ionlarynyň daşalmagyna we ýygnanmagyna kömek edip biler we miwäniň gabygynyň mehaniki güýjüni ýokarlandyryp biler.
5. Gormonal deňagramlylygy kadalaşdyrmak
Ösümliklerde endogen gormonlaryň (ABA we etilen ýaly) sintezine we signalyň geçirilmegine gytaklaýyn täsir etmek, miwe gabygynyň garramagyny gijikdirmek we miwe gabygynyň ösüş işjeňligini saklamak.

Hakyky amaly effekt:
1. Ulanylýan ekinler:

Üzüm, alça, pomidor, sitrus we hurma ýaly aňsat döwülen miwe ekinlerinde, esasanam Güneşli üzüm we alça ýaly suwa duýgur görnüşlerde giňden ulanylýar.
2. Crackaryşyň öňüni alyş täsiri:
Meýdan synaglary, betainiň ýaprakly ulanylmagynyň (0,1% ~ 0,3% konsentrasiýa) miwäniň döwülmegini 20% ~ 40% azaldyp biljekdigini görkezdi, ekinleriň dürlüligine, howasyna we dolandyryş çärelerine baglylykda aýratyn täsirler üýtgeýär.
Kalsiý dökünleri (şeker alkogol kalsiý we aminokislota kalsiý ýaly) bilen bilelikde ulanylanda, täsiri has gowy bolup, "geçiş düzgünini + strukturalaýyn berkitmegi" goşa goragy emele getirýär.

Ulanyş teklipleri:
Esasy ulanyş döwri: Miwe çişmeginiň irki döwründen reňk üýtgeýän döwrüne çenli her 7-10 günden 2-3 gezek pürküň.
Kynçylykdan öň öňüni almak:

rainagyş tupanyndan ýa-da üznüksiz guraklykdan 3 ~ 5 gün öň pürküň, kynçylyklara garşy durmak ukybyny ýokarlandyrar.

Ionaprak sepmek üçin maslahat berilýän konsentrasiýa: ýokary konsentrasiýa sebäpli döreýän ýapraklarda duz stresiniň öňüni almak üçin 0,1% ~ 0,3% (ýagny 1-3 gram / litr suw).
Kök suwaryşy: 0,05% ~ 0,1%, suw dolandyryşy bilen sinhron.
Goşma shema:
Betaine + kalsiý dökünleri (şeker alkogol kalsiý ýaly): deriniň berkligini ýokarlandyrýar.
Betaine + bor dökünleri: kalsiniň siňdirilmegine kömek edýär we fiziologiki näsazlyklary azaldýar.
Betaine + deňiz ösümlikleriniň ekstrakty: sinergistiki taýdan stres garşylygyny güýçlendirýär.

Üns berilmeli meseleler:
Suw dolandyryşy esas bolup durýar:Betaine ylmy suwaryşyň ýerini tutup bilmez! Topragyň durnukly çyglylygyny saklamaly (plastmassa plýonkany goýmak, damjalaýyn suwarmak ýaly) we çalt gurak çyg çalşygynyň öňüni almaly.
Iýmitleniş balansy:Kaliý, kalsiý, bor we beýleki elementleriň deňagramly üpjün edilmegini üpjün ediň we azot dökünleriniň ikitaraplaýyn ulanylmagyndan gaça duruň.
Daşky gurşawa laýyklyk: Betaine tebigy taýdan zäherli däl, daşky gurşaw we miweler üçin howpsuz we gök ekiş ulgamlary üçin amatly.

Gysgaça mazmun:
Betaine, osmotik kadalaşdyrmak, membrananyň durnuklylygyny ýokarlandyrmak, antioksidant işjeňligi we kalsiniň siňdirilmegini ýokarlandyrmak ýaly köp ýollar arkaly miweleriň döwülmegine garşylygy güýçlendirýär. Kömekçi çäre hökmünde miweleriň ýarylmagyny ep-esli azaltmak üçin suw dolandyryşy we ýokumly maddalary kadalaşdyrmak ýaly giňişleýin çäreleri birleşdirmeli.

Amaly amalyýetlerde, miweleriň çişýän döwründe pes konsentrasiýany birnäçe gezek sepmek we iň oňat döwülmegiň öňüni almak üçin kalsiý we bor dökünleri bilen birleşmegi ileri tutmak maslahat berilýär.